/<
Fotoğraf: Veli Seymen Kocaer
Ebru Doğan-Veli Seymen Kocaer
Bir zamanlar sınırlı sayıda genç ve çocuğu ilgilendiren akran zorbalığı giderek yaygın bir toplumsal soruna dönüşüyor. Son zamanlarda akran zorbalığına maruz kalanların yaş ortalamasının ilkokul çağlarına kadar düştüğü gözlemleniyor.
Perspektif, konuyla ilgili olarak Yakın Doğu Üniversite Psikoloji Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Bade Yaya’nın görüşlerine başvurdu. Bade Yaya, akran zorbalığını, “kişinin kendi yaşıtlarının psikolojik ve fiziksel uygunsuz güç kullanımına maruz kalması” diye tanımladı. Okul öncesi çağlarda da başlayabilen akran zorbalığının 9 ila 15 yaş aralığında daha yaygın görüldüğünü vurgulayan Yaya, dijital platformların çocuklar arasında yaygınlaşmasına bağlı olarak, akran zorbalığının siber zorbalığa dönüştüğüne dikkat çekti.
Ailelerin sorumluluğu
Dr. Yaya’ya göre akran zorbalığının fark edilmesinde aile bireylerine büyük görev düşüyor. Akran zorbalığına uğrayan çocukların ve gençlerin davranışlarında gözle görülen değişikliklerinin görülebileceğini söyleyen Yrd. Doç. Dr. Bade Yaya, bu davranış değişikliklerinin bireylerin yaşadığı sorunlara işaret edebileceğinin altını çizdi.
Uzmandan yardım alınmalı
Bade Yaya, çocukların davranışlarında gözlemlenebilecek belli başlı değişiklikleri şu şekilde sıraladı: Akademik başarıda düşüş, odaklanma sorunları, okula gitmek istememe ve özgüven eksikliği gibi. Yrd. Doç. Dr. Yaya, zorbalığın kendi akranları tarafından yapılıyor olmasının ayrıca çocuk ve gençlerde sosyal uyum sorunlara da neden olduğuna dikkat çekti. Dr. Yaya son olarak ‘akran zorbalığına maruz kalmak çok ciddi bir sorundur ve mutlaka bir uzmandan yardım alınması gerekir’ diye konuştu.
Film önerisi: ADOLESCENCE: Ekranın arkasındaki gizemli dünya
Akran zorbalığı sadece ülkemizde değil bütün dünyada genç ve çocuklar arasında yaygınlaşıyor. Yakın zamanda Netflix’te gösterime giren ADOLESCENCE adlı mini dizi, akran zorbalığının boyutlarını ve kaynaklarını gözler önüne seriyor. Orta İngiltere’de küçük bir kentte çekilen filmde 13 yaşındaki bir erkek çocuğun kendi yaşıtı bir kızı bıçaklayarak öldürmesini konu alıyor. Soruşturmada çocuğun Instagram’da ‘incel kültürü’nü benimseyen bir gruba dahil olduğu ortaya çıkar. Daha çok kızlara karşı saldırganlık içeren paylaşımlar yapan grup üyeleri, şiddetin vahim bir davranış olduğunun farkında değil. Filmin 13 yaşındaki kahramanı da bir insan öldürmenin ne anlama geldiğini anlamış değil. Öte yandan çocuğun ailesi, evlatlarının evde, odasında bütün tehlikelerden uzakta güven içinde büyüdüğünü sanmaktadır. Çocuğun bilgisayar, tablet ve akıllı telefonlarla hangi dünyalara girdiğinin farkında değildirler.
Incel Kültürü: İncel, İngilizce “involuntary celibate” (istem dışı bekâr) ifadesinden türetilmiş bir terimdir ve özellikle internette örgütlenen bir alt kültürü ifade eder. Bu kültüre mensup kişiler, romantik veya cinsel ilişkiler yaşamak istemelerine rağmen bu ilişkileri kuramadıklarını belirtirler. İncel topluluğu, çoğunlukla heteroseksüel, genç erkeklerden oluşur ve bu bireyler yaşadıkları ilişki yoksunluğunu sıklıkla kadınlara, toplumun cinsellik anlayışına veya fiziksel görünüşlerine dair normlara bağlarlar. İncel topluluğu, başlangıçta çevrimiçi destek ağı olma niyetiyle ortaya çıkmış olsa da zamanla bazı gruplar karamsar, kadın düşmanı ve toksik bir ideolojiye evrilmiştir.